Representaties over autisme doen regelmatig stof opwaaien: is het wel een accurate weergave van het leven met autisme? De massamedia zijn nog steeds de belangrijkste bron van informatie over psychische stoornissen. Veel mensen kennen niemand met autisme in het dagelijks leven en leren van film of tv. Ook mensen die wel iemand met autisme kennen zullen natuurlijk kijken naar films of series waar autisme in voorkomt, om de persoon in hun omgeving beter te leren kennen. Als zo’n weergave niet accuraat is, kan dat leiden tot een toename van stereotypes over autisme, waar autistische mensen in het dagelijks leven mee te maken krijgen.

Het hele onderzoek dat besproken wordt in dit artikel werd in april 2018 gepubliceerd in Psychiatry Research Journal van Elsevier en kun je hier (in het Engels) lezen.

Noors onderzoek naar 26 films en series

Anders Nordahl-Hansen werkt als postdoctoraal onderzoeker bij het ‘Department of Special Needs Education’ aan de universiteit van Oslo en besloot onderzoek te doen naar dit onderwerp. Hij schrijft dat er veel discussie is over hoe accuraat representaties van autisme eigenlijk zijn, maar dat hier nauwelijks onderzoek naar gedaan is. Zo’n onderzoek was er na de introductie van de DSM-5 nog helemaal niet. Het resultaat is een onderzoek waarin 22 films en 4 series uit verschillende landen meegenomen zijn en naast de DSM-5 criteria voor de autismespectrumstoornis zijn gelegd. De onderzoekers bekeken films en series, waarvan van tevoren bekend was dat er een personage met autisme in zou zitten, maar ook waarbij dat achteraf door kijkers zo geïnterpreteerd was. Om een genuanceerd beeld te krijgen had de ene helft van de personages nauwelijks of geen verstandelijke beperking en de andere helft wel.

De onderzoekers ontwikkelden een checklist en lieten een wetenschapper en een hulpverlener die veel ervaring met autisme hebben de autistische eigenschappen van de personages coderen.

De resultaten van het onderzoek

Uit het onderzoek bleek dat de personages in hoge mate voldoen aan de criteria voor de autismespectrumstoornis in de DSM-5. Zeven van de 26 personages voldeden zelfs aan álle eigenschappen op de checklist die werd gebruikt! Het is dus de vraag of dit als accuraat gezien kan worden, omdat bijna niemand met autisme voldoet aan alle kenmerken. Hierdoor ziet het publiek waarschijnlijk extreme gevallen in de media. Een andere kanttekening is dat in een enkel personage nooit het hele autismespectrum weergegeven kan worden. Vaker geconfronteerd worden met een autistisch personage in een film of serie zou uiteindelijk een genuanceerder beeld kunnen opleveren.

Daarnaast bleken 12 van de 26 personen savant te zijn (46%). Dit percentage ligt veel hoger dan in het dagelijks leven, waar de schattingen rond de 10% van de mensen met autisme ligt die ook savantskills hebben. In vorige onderzoeken werd geschreven dat savantskills zo populair zouden kunnen zijn, omdat dit de mogelijkheid voor een goed verhaal geeft (iemand die beperkt is, maar toch buitengewoon getalenteerd is op bepaalde gebieden).

Bedankt voor het lezen van dit artikel! Ik hoop dat je het interessant vond. Zelf deed ik ook onderzoek naar autisme in film. Mijn scriptie kun je hier lezen. Wil je meer blogs lezen over autisme (en beeldvorming)? Schrijf je dan aan de linkerkant in voor mijn nieuwsbrief.