De wetten van Alex gaat over een jonge archeologe die haar leven perfect op orde heeft. Althans, op het oog, want het kost haar veel moeite om te functioneren in een wereld die niet voor haar gebouwd is. Zeker niet wanneer haar zorgvuldig opgebouwde structuur begint te wankelen door een aantal onverwachte gebeurtenissen in haar leven. Door middel van handboeken die ze zelf geschreven heeft, wil Alex zo normaal mogelijk functioneren, zodat iedereen haar weer met rust laat en ze verder kan met haar oude leven.

Myrthe van der Meer

Myrthe van der Meer (pseudoniem, 1983) is een Nederlands schrijfster die in 2012 de diagnose autisme kreeg. In datzelfde jaar verscheen de semi-autobiografische debuutroman PAAZ over een opname (voor in eerste instantie een burn-out) op een psychiatrische afdeling. Het boek won verschillende prijzen en er zijn inmiddels (2025) al 130.000 exemplaren van verkocht. In 2015 verscheen het vervolg, UP, waarvan 50.000 exemplaren werden verkocht. In beide boeken speelt autisme geen hoofdrol, maar het is duidelijk dat autisme een soort onderstroom is die alles kleurt in hoe de hoofdpersoon denkt.

Momenteel wordt gewerkt aan een verfilming van PAAZ, die in het voorjaar van 2026 wordt verwacht.

Op social media en in interviews zet Myrthe van der Meer zich al een tijdje in voor meer begrip voor autisme en nu heeft ze dus ook een boek geschreven met een autistische hoofdpersoon. Ze deed zeven jaar over het schrijven van De wetten van Alex.

De inhoud

De belangrijkste onverwachte gebeurtenis in het leven van Alex is dat ze opgezadeld wordt met een (niet-functionerende) hulphond. Dit maakte me meteen nieuwsgierig naar het boek, want hoezo krijg je toevallig een hulphond, ook al is het een niet-functionerende? De meeste volwassenen met autisme moeten hiervoor door allerlei hoepels springen. Dit leek me voordat ik het boek had gelezen dus een beetje onlogisch, maar uiteindelijk komt er een prima verklaring voor vanuit het verhaal.

Nadat de hulphond in het leven van Alex komt, ondergaat ze een reeks van gebeurtenissen waar geen einde aan lijkt te komen, en wil ze zo snel mogelijk weer terug naar haar oude leven. Maar is dat nog mogelijk, en wenselijk?

Taalgebruik en vormgeving

De omslag van het boek is door Myrthe zelf ontworpen. Deze is in de (unieke) stijl van haar vorige boeken en die vind ik persoonlijk erg leuk. Ze zeggen net genoeg over de inhoud, maar laten ook nog veel te raden over. Ook zag ik op Instagram voorbijkomen dat De wetten van Alex hetzelfde formaat heeft als PAAZ en UP. Wat dat betreft passen ze dus ook goed bij elkaar.

De schrijfstijl van Myrthe kan soms een beetje van de hak op de tak aanvoelen. Dialogen en beschrijvingen wisselen elkaar heel snel af. Soms moet ik even wat zinnen terug om te kijken wie wat nu zei of waar het ook alweer over ging. Ik hoor van sommige mensen om me heen dat ze afhaken op de ‘popiejopie’ schrijfstijl. Zelf hou ik er juist erg van, maar dat is dus persoonlijk. Je vindt het geweldig, of helemaal niet. Op verschillende websites zijn leesfragmenten te vinden uit het boek. Zo kun je van tevoren kijken of het iets voor je is, en kun je daarna beslissen of je het boek wil kopen of niet.

Mijn mening

Wat ik vooral tien keer wil zeggen is: jeetje, wat een emotionele rollercoaster was het lezen van dit boek. Ik voelde zó ontzettend mee met Alex en dat heb ik niet vaak. Misschien kwam het doordat ik me herken in de hoofdpersoon, maar ook zeker door de schrijfstijl van Myrthe. Je ziet de wereld echt even vanuit het brein van Alex.

Vaak wilde ik wel verder lezen, omdat ik nieuwsgierig was naar hoe het af zou lopen, maar moest ik het boek toch even wegleggen, omdat ik voelde wat de hoofdpersoon voelde, en dat zijn best heftige gevoelens soms. Dat beklemmende vastzitten in een verandering en dat je leven alleen nog maar daar om draait en je niet meer weet hoe je de afslag van de rotonde kan vinden.

Ook moest ik op de tweede bladzijde van het boek al hardop lachen, en niet eens om de autistische persoon, maar om haar neurotypische baas. De observaties van hoe andere mensen zich soms vreemd gedragen zijn zeer scherp opgeschreven. Ook dat heb ik zelden, dat ik kan lachen om een boek. Schrijven met humor vind ik één van de knapste dingen die je voor elkaar kunt krijgen als schrijver, en humor zit zeker in De wetten van Alex.

Ben je gevoelig voor hoe er met dieren omgegaan wordt? Alex wil geen hond en zo gaat ze ook met de hond in het verhaal om: nogal koel en negerend. Dat komt uiteraard wel goed en door de regels heen lees je de liefde van Alex voor de hond, maar kun je daar niet tegen? Dan is dat wellicht moeilijk om te lezen.

De representatie van autisme in De wetten van Alex doet me soms een beetje denken aan de film Mind My Mind, maar dan dus met een vrouwelijke hoofdpersoon. Alex heeft voor zichzelf allerlei sociale scripts geschreven, waardoor ze weet hoe ze met bepaalde sociale situaties om moet gaan. Veel goedbedoelde, maar niet-helpende reacties komen voorbij van haar omgeving, waar ze vrij scherp en eerlijk op reageert, waardoor de lezer een goed beeld krijgt van hoe deze opmerkingen binnenkomen. Een groot gedeelte van het boek weet je niet of Alex van zichzelf weet of ze autistisch is. Dat voegt een bepaalde spanning toe aan het boek, die ik zelf wel leuk vond.

Ik denk dat het bij dit boek erg afhankelijk is van waar je van houdt. Ik zie online erg uiteenlopende recensies, van vijf sterren tot één, en alles er tussenin. Dus de beste tip die ik kan geven is het van tevoren lezen van recensies en eventueel wat bladzijden, om te bepalen of het iets voor je is.