Vanuit de tien behoeften van (autistische) kinderen schrijven Peter Vermeulen en Kobe Vanroy in dit boek op hoe je met kinderen met autisme om kunt gaan, zodat je ze kunt helpen om deze behoeften te vervullen.

Dit boek wil een gids zijn voor iedereen die een kind met autisme opvoedt, thuis of in de klas.

Peter Vermeulen en Kobe Vanroy

Peter en Kobe zijn beide educatieve medewerkers bij de organisatie ‘Sterk in autisme’. Deze organisatie doet het volgende:

(…) sensibiliseert en informeert via activiteiten waarin je kennismaakt met autisme en wat het met zich meebrengt. Op deze manier willen ze iedereen met een hart voor autisme en een blik op inclusie sterk maken.

Kobe Vanroy is verder eindredacteur van het magazine ‘Sterk in autisme!’, schreef de Autisme Centraal-methodiek en schreef een boek over motivatie bij kinderen en jongeren met autisme.

Peter Vermeulen geeft over de hele wereld lezingen over autisme en schreef veel verschillende boeken over autisme.

Wat echt werkt bij kinderen met… boekenserie

Dit boek is onderdeel van een serie uitgebracht door de Vlaamse uitgeverij Pelckmans. De boeken zijn allemaal als volgt opgebouwd:

• vertrekt vanuit een duidelijke omschrijving van een bepaalde socio-emotionele stoornis (zoals vb. ADHD),
• benoemt de 10 belangrijkste behoeften van een kind met deze stoornis,
• vertelt hoe je deze behoeften kan herkennen in gedrag,
• en biedt concrete tools en strategieën aan om om te gaan met dit gedrag.

Verder verschenen in deze serie nog de boeken Wat echt werkt bij kinderen met ADHD en Wat echt werkt bij kinderen die hoogbegaafd zijn.

Wat echt werkt bij kinderen met autisme: de inhoud

Autistische kinderen worden vaak als vreemd, lui, ongemotiveerd, tegendraads of stout gezien. Door een gebrek aan kennis wordt de behoefte achter het gedrag vaak niet gezien. Wat echt werkt bij kinderen met autisme wil daar iets aan doen.

Deze gids wil dan ook correcte en gedetailleerde info geven over wat autisme is, over wat de belangrijkste behoeften van deze kinderen zijn, over hoe je die kunt herkennen in hun soms vreemd of lastig gedrag, en hoe je daar als (groot)ouder, leerkracht, therapeut of (bege)leider meer rekening mee kunt houden.

Kobe en Peter geven daarbij ook aan dat de behoeften die ze beschrijven eigenlijk voor alle kinderen gelden. Bij kinderen met autisme moet je alleen even weten hoe je rekening kunt houden met het autisme.

De titel

Zoals bij veel boeken over autisme, ben ik niet heel enthousiast over de titel van dit boek. De titel pretendeert dat Kobe en Peter wel weten hoe het werkt en dat even aan de lezer gaan uitleggen. Zoals vrijwel altijd in zo’n geval, blijkt de inhoud van het boek veel genuanceerder dan de titel doet denken. Zoals ze al vrij in het begin schrijven:

Wat echt werkt bij kinderen met autisme is altijd maatwerk.

Aangezien het boek onderdeel is van een serie van boeken die allemaal deze titel hebben, kan ik dat de schrijvers zelf niet echt kwalijk nemen.

Leesbaarheid

De opmaak van het boek vind ik prettig. Het is geen enorm dik boek, dus het is redelijk snel te lezen. Er is vrij veel witruimte en er wordt veel gewerkt met kopjes, lijstjes en typografie, waardoor duidelijk is wanneer je informatie leest en wanneer een ervaring van een ouder of leerkracht.

Mijn mening

Fijn is dat het boek uitgaat van de behoeften, en niet van wat er niet goed gaat of de beperkingen, en hoe je die op kunt lossen. Iedereen heeft bepaalde behoeften en ook kinderen met autisme willen zich verbonden voelen. Dat ziet er alleen niet altijd uit zoals bij andere kinderen. Autistische kinderen vinden ‘apart together’ soms heel fijn. Dus wel onder de mensen zijn, maar iets doen voor zichzelf.

Peter en Kobe geven steeds verschillende oplossingen en schrijven niet voor wat dé oplossing is. Ze schrijven bijvoorbeeld dat gesproken taal lastig kan zijn voor autistische kinderen. De oplossing is dan niet: gebruik picto’s, maar: kijk wat er past bij het kind qua communicatie. Je kunt bijvoorbeeld ook voorwerpen gebruiken om ergens naar te verwijzen, geschreven taal of gebaren.

Bij het hoofdstuk over voorspelbaarheid doet het boek me erg denken aan Geef me de 5 van Colette de Bruin. Daar gaat het over wie, wat, waar, wanneer, hoe. In Wat echt werkt gaat het over ‘plato’:

• Personen (bijv. wie is erbij, wie heeft welke rol).
• Locaties (bijv. waar is het, waar zijn de toiletten of een rustig plekje).
• Activiteiten (bijv. wat gaan we doen, een planning maken).
• Tijd(sduur) (bijv. wat gebeurt wanneer, begin, pauze en einde aankondigen).
• Organisatie (bijv. hoe gaan we het doen, welk gedrag wordt verwacht).

Het is dan wel een gemoderniseerde versie van Geef me de 5, want Peter en Kobe houden ook rekening met de voorkeuren van het kind met autisme. Geef niet alleen voorspelbaarheid, maar kijk ook naar wat het kind wil. Geef het kind controle en regie.

Het gaat natuurlijk ook even over een aantal stokpaardjes van Peter Vermeulen. Bijvoorbeeld de auti-goed-gevoel vragenlijst en de theorie van het voorspellende brein, waar Peter Vermeulen een boek over geschreven heeft. Hier wordt niet heel uitgebreid op ingegaan. Een conclusie van de theorie van het voorspellende brein kan zijn dat je prikkels niet moet elimineren, maar voorspelbaar moet maken. Het laatste is daar nog niet over gezegd, want autistische volwassenen geven aan dat ze het wel degelijk ook nodig hebben om prikkels te elimineren.

Al met al denk ik dat het boek zeer praktisch en duidelijk is, en goed te gebruiken is door leerkrachten en ouders. Het kan op sommige onderwerpen wel wat minder diepgaand zijn dan je zou willen om écht het kind te begrijpen. Het boek is actueel en houdt rekening met de verschillen in autistische kinderen.