Autisme is een veelgevraagd onderwerp in de media. Er worden dus regelmatig autistische mensen gezocht voor in de krant, een tijdschrift, op de radio, in een podcast of op tv. Zelf heb ik al aan redelijk wat interviews meegewerkt, maar ik heb er waarschijnlijk net zo veel afgeslagen. Ik weet inmiddels dus goed wat ik fijn vind of aankan, en wat niet. Vanuit mijn eigen ervaring, en met behulp van mijn volgers op Twitter, schrijf ik in deze blog op welke tips we hebben voor journalisten en ook voor autistische mensen zelf die met een journalist te maken krijgen.
Lees ook deze column van Mandy Verleijsdonk, vrouw met autisme, waarin zij schrijft over haar ervaringen met een journalist.
Wat kun je doen als journalist?
- Wees je bewust van de discussie die gaande is rondom hoe je iemand met autisme aanspreekt. Er zijn verschillende vormen, bijvoorbeeld: persoon met autisme, autistisch persoon of autist. Vraag wat de interviewee fijn vindt. Voor meer informatie hierover kun je mijn artikel voor OneWorld lezen.
- Wees je bewust van de stereotypen die bestaan rondom autisme en probeer die niet te versterken met je product, of liever nog te reduceren. Zet autisme bijvoorbeeld niet neer als een uiterste; als een tragedie of juist als een superkracht.
- Hou ook rekening met de selectie van je geïnterviewde. Zoek eens wat verder dan de mensen die al veel in de media te zien zijn. We zijn gebaat bij een zo divers mogelijk beeld. Autistische mensen van kleur en mensen met autisme uit de LHBTI+-gemeenschap komen nog veel te weinig in beeld.
- Geef zoveel mogelijk duidelijkheid over de planning en wijk daar (zo mogelijk) niet van af. Een interview geven is vaak al spannend en veranderingen kunnen ervoor zorgen dat een autistisch persoon dichtklapt of juist explodeert.
- Een autistisch persoon kan meer verwerkingstijd nodig hebben. Geef dus tijd om een antwoord te formuleren, sta eventueel toe dat het interview via mail of chat afgenomen wordt, en stuur eventueel wat vragen van tevoren door.
- Geef duidelijkheid over de voorwaarden van het interview (wordt de volledige naam van de geïnterviewde gebruikt, is er een foto nodig, enzovoort).
- Kom afspraken na.
- Zorg ervoor dat de ruimte waar je het interview afneemt zo prikkelvrij mogelijk is en maak zelf ook geen overbodige geluiden of bewegingen. Denk aan felle lampen, zoemen van apparatuur, klikken met een pen, enzovoort. Vraag de persoon met autisme wat die hierin aankan.
- Vraag na afloop nog even na of alle afspraken voor jullie beide duidelijk zijn.
Wat kun je doen als autistisch persoon?
- Vraag of je het uiteindelijke product van tevoren mag zien en of het dan nog mogelijk is om aanpassingen te doen als je het ergens niet mee eens bent.
- Vraag, als je dat nodig hebt, of de journalist alvast wat vragen door kan geven die gesteld gaan worden. Zo kun je je alvast voorbereiden.
- Vraag wanneer het gepubliceerd wordt en of er nog onderwerpen zijn die voorrang zouden kunnen krijgen, waardoor de publicatiedatum vooruitgeschoven wordt.
- Vraag of het een interview met foto erbij is, zodat je achteraf niet voor verrassingen komt te staan.
- Vraag of je kunt reageren op de manier die voor jou fijn is. Als het om een artikel gaat, kun je bijvoorbeeld vragen of je schriftelijk of via chat kunt reageren.
- Zoek de journalist op en het medium waar het product voor is. Vaak kun je vinden welke artikelen de journalist nog meer geschreven heeft. Die kun je lezen, zodat je weet wat je te wachten staat. Bedenk in welk medium je wel of niet wil staan. Soms zit er bijvoorbeeld een politieke of religieuze voorkeur achter een bepaalde krant of tv-programma.
- Bepaal waar voor jou de balans of de grens ligt. Wil je alsnog meedoen als je niet schriftelijk mag reageren? Wil je live op televisie? Wil je meedoen als er person-first- of juist identity-first language gebruikt wordt? Wil je dat er een foto bij geplaatst wordt? Wil je anoniem blijven of mogen je voor- en achternaam gebruikt worden?
1 gedachte over “Do’s en don’ts voor journalisten bij een geïnterviewde met autisme”
Mooie tips! Ik denk dat het vooral heel handig is als je zelf kunt bepalen hoe je het interview wilt doen. Ik werd ooit benaderd voor een telefonisch interview. Ik vind een hoop goed, maar een telefonisch interview niet. Bellen vind ik sowieso al ongemakkelijk, laat staan als het voor een interview is.