Sinds oktober 2023 heb ik een e-bike. Tot ongeveer een jaar geleden zag ik er het nut nog niet van in: ik heb toch een goede gewone fiets en ik fiets toch vooral binnen de stad? Maar ik probeerde wat e-bikes uit van mensen die ik ken en ik ging overstag. Ik merkte dat ik langere afstanden kon fietsen, terwijl het me minder energie kost. Ook is het voor mij op sommige trajecten een goed alternatief voor het OV.

Keuzes bij de aankoop

Voordat ik mijn fiets kocht ben ik uitgebreid online onderzoek gaan doen en heb ik rondgevraagd in mijn omgeving, maar ik wist wel dat ik mijn fiets uiteindelijk bij een fysieke winkel wilde kopen, of dat ik in ieder geval fietsen wilde uit gaan proberen, omdat het natuurlijk erg belangrijk is hoe je zit en hoe de ondersteuning voelt. Ik ben ook met een andere fiets thuisgekomen dan wat ik op het oog had.

Veel mensen zeiden me namelijk dat een fiets met een Bosch accu en -middenmotor het beste zou zijn. Ik geloof ook nog steeds wel dat die misschien het meest betrouwbaar zijn, maar ik heb nu een Brinckers-fiets met een Bafang accu en -middenmotor. Ik kon zo voor hetzelfde geld meer kracht en afstand kopen. Ik ben er tot nu toe heel blij mee. Met de accu en de motor heb ik nog geen problemen gehad. Wel met het voorspatbord dat steeds losging (gratis opgelost binnen de garantie) en remblokjes die versleten waren, maar dat komt doordat ik gewoon veel kilometers maak.

Informatieverwerking op de fiets

Leren fietsen als kind ging bij mij al vrij langzaam, maar toen ik (in mijn eentje) moest gaan deelnemen aan het verkeer was dat een ramp. Fietsen ging te snel voor mijn verwerkingssnelheid en was daardoor heel beangstigend, omdat ik niet met zo veel factoren tegelijkertijd rekening kon houden en mezelf daardoor niet vertrouwde in het verkeer. Je kunt in het verkeer ook niet altijd vertrouwen op je kennis van de verkeersregels. Er komt altijd een component bij van de situatie (snel) kunnen inschatten en daar ben ik niet goed in. Werkzaamheden vind ik nog steeds heel lastig bijvoorbeeld. Al die borden kan ik niet zo snel verwerken en ik weet dan niet wat ik moet doen.

Inmiddels vind ik fietsen ontspannend. De herhalende, rondgaande beweging kan ik lang volhouden en ik heb inmiddels zo veel situaties meegemaakt dat ik ze meestal juist in kan schatten en ik weinig last heb van stress. Maar van een gewone fiets naar een e-bike kostte veel aanpassingsvermogen, want die fiets ging ineens weer sneller voor mijn verwerkingssnelheid. Bovendien lijken andere weggebruikers zich óók nog niet aangepast te hebben op de snelheid van een elektrische fiets. Ze hebben vaak niet door hoe snel je aan komt rijden en denken dan nog snel even over te kunnen steken, waardoor je hard in de remmen moet.

Pas sinds kort durf ik op lange, rustige stukken naar muziek te luisteren op mijn e-bike. In het begin durfde ik dat niet, omdat ik het andere verkeer wilde kunnen horen, zodat ik beter kon anticiperen.

Handige hulpmiddelen

In de loop der tijd heb ik wat hulpmiddelen geïnstalleerd op mijn fiets, die me helpen bij mijn gevoel van veiligheid en qua comfort:

• Spiegel: op mijn stuur heb ik een spiegel gemonteerd. Dit helpt me bij mijn informatieverwerking, omdat ik me niet meer altijd fysiek om hoef te draaien. Dat scheelt dus tijd. Ik hoef alleen maar in mijn spiegel te kijken om te zien wat er achter me gebeurt en of ik af kan slaan of in kan halen. Ik vind dit zelf erg prettig. Ook als het regent en je een capuchon op hebt kan achter je kijken lastig zijn. Daarvoor is een spiegel ook handig.
• Aangepast zadel: omdat ik langere stukken fiets op mijn e-bike (soms wel 30 kilometer aan één stuk) heb ik het standaard, smalle zadel al snel vervangen voor een breder zadel. Deze zit heel fijn, waardoor ik geen zadelpijn krijg. Ik heb in het verleden ook last gehad van mijn stuitje en daar helpt dit zadel ook bij.
• Telefoonhouder: ik weet graag waar ik ben, waar ik naartoe moet en hoelang ik nog moet fietsen. Daarom heb ik een telefoonhouder op mijn stuur, zodat ik Google maps aan kan zetten op mijn telefoon. Een routeplanner aan hebben staan slurpt wel batterij, dus ik heb ook altijd een powerbank bij me als ik lange afstanden fiets. Eerst had ik een telefoonhouder van plastic, maar omdat ik best een grote telefoon heb, is die afgebroken toen ik over een drempel reed. Nu heb ik er eentje van aluminium. Ik hoop dat dat beter gaat.
• Helm: ik had nooit gedacht dat ik een helm zou willen, maar na een tijdje op mijn e-bike fietsen merkte ik dat je erg hard zou kunnen vallen als je bijvoorbeeld aan het afdalen bent en een andere weggebruiker niet oplet. Vooral op je hoofd vallen kan nare gevolgen hebben, dus heb ik voor mijn verjaardag in mei een helm gevraagd. Als ik even kort een winkel in ga of bij mensen op bezoek ga, dan neem ik de helm gewoon mee naar binnen. In kleine dorpjes laat ik de helm soms in mijn fietstas zitten. Anders maak ik hem vast aan mijn tas. Dat laatste is in volle winkels soms niet heel handig, omdat je dan sneller iets omstoot. Dan hou ik de helm gewoon op. Een andere optie is om je kettingslot door het riempje van je helm te halen. Een dief zou het riempje dan kunnen doorsnijden, maar de kans is klein, omdat de helm dan niet meer bruikbaar is.

Aangepaste fiets

Voor sommige autistische mensen gaat het helemaal niet om (op een gewone fiets) te fietsen, om verschillende redenen. Bijvoorbeeld vanwege de deelname aan het verkeer (informatieverwerking, overprikkeling en/of angst) of vanwege beperkingen in motoriek of balans. Dan zou je kunnen kijken naar een aangepaste fiets.

Van Raam heeft bijvoorbeeld (elektrische) driewielfietsen, duofietsen, tandemfietsen, lage instapfietsen en nog veel meer. Een ergotherapeut kan je adviseren over welke fiets het beste bij jouw situatie past.

Een gewone elektrische fiets wordt over het algemeen niet vergoed door de gemeente, omdat dit gezien wordt als een algemeen gebruikelijke voorziening. Er zijn onlangs wel twee uitspraken van de rechter geweest, waarin geoordeeld werd dat de gemeente dit wel had moeten vergoeden. Het kan dus de moeite waard zijn om een aanvraag te doen. Je moet dan wel heel goed beargumenteren waarom je dit vanwege je beperking nodig hebt.

Beveiliging en verzekering

Omdat je zo veel hoort over gestolen accu’s en e-bikes, was ik de eerste weken super gespannen over of mijn fiets er nog zou staan als ik mijn fiets ergens gestald had. Ik woon immers in Utrecht, fietsendiefstalhoofdstad van Nederland.

Mijn inkomen ligt op het sociaal minimum en daarom hebben mijn ouders mijn fiets voorgeschoten. Die ben ik nog aan het afbetalen. Wat een nachtmerrie zou het zijn als ik én zonder fiets zou zitten, én een schuld zou hebben bij mijn ouders, waarop het jaren zou duren voor ik weer een fiets zou kunnen kopen.

Na een paar weken stress verdragen, ben ik overstag gegaan voor een verzekering. Zelf heb ik er eentje van de ANWB en het viel me eigenlijk nog mee wat de kosten waren: minder dan een tientje per maand. Wat me hielp was een begeleidster die zei dat ik mijn fiets natuurlijk niet hoef te verzekeren voor altijd, maar dat ik het ook alleen de eerste paar jaar kan doen, als de fiets nog het meest waard is. Dat scheelde in mijn hoofd.

Voordat ik een verzekering nam, overwoog ik een extra accuslot. Hier zijn een paar opties voor, maar deze waren nog niet beschikbaar voor mijn soort accu. Op mijn accu zelf zit ook wel een slot, maar sommige dieven schijnen loper te hebben (een sleutel die op veel soorten accu’s past), waardoor ze je accu makkelijk kunnen stelen. De ‘Lockride’ is een voorbeeld van een extra accuslot. Deze is alleen voor Bosch accu’s.

Verder gebruik ik natuurlijk een kettingslot om mijn fiets vast te zetten aan een nietje, een hek of een paal. Als ik bij mensen op bezoek ga of als ik op een risicovolle plek ben, neem ik mijn accu vaak mee. Ook met verzekering is het namelijk alsnog niet fijn om buiten te komen en je fiets zonder accu aan te treffen.

Ik hoop dat dit een aantal van jullie gaat helpen in de overwegingen die je moet maken als je een elektrische fiets wil gaan uitkiezen!