Een roman met een vrouwelijk autistisch hoofdpersonage, geschréven door een vrouw met autisme. Eva Louise Bakker (1978) zet zich op verschillende manieren in voor meer begrip en openheid omtrent psychische aandoeningen. Eerder schreef ze in dat kader al ‘Piep zoekt zichzelf’, een verhaal voor kinderen over een kuikentje dat op zoek gaat naar waarom hij zich anders voelt dan iedereen om zich heen.

Concept vs. uitwerking

Het concept van ‘Desnoods dehele wereld’ sprak me meteen aan: de autistische Anna Berg checkt op een dag haar banksaldo en ziet dat er 30.000 euro bijgeschreven is. Ze heeft geen idee waar dit bedrag vandaan komt. In eerste instantie probeert ze het te negeren, maar ze wil toch weten wie haar dat bedrag geschonken heeft. Hoe gaat zij daar, als vrouw met autisme, mee om? Iemand die niet van verrassingen en van onduidelijkheid houdt? Iemand die moeite heeft om mensen aan te spreken? Anna gaat op zoek naar het verhaal achter het geldbedrag en moet daarvoor uit haar veilige omgeving breken en moet haar moeite met sociaal contact zien te overwinnen.

Het concept is veelbelovend, maar de uitwerking valt soms tegen.

De uitwerking van het goed bedachte concept vond ik echter wat minder. Het duurde zeker driekwart van het boek voor ik het gevoel had dat ik wilde weten hoe het zou aflopen. Het was dat ik er een recensie over wilde schrijven, maar anders was ik misschien gestopt met lezen.

Toch vond ik het uiteindelijk wel de moeite waard om te lezen. Net als het concept, is het antwoord op de zoektocht van Anna origineel bedacht. In het tussenstuk leer je van het boek voornamelijk hoe het eraan toe kan gaan in het hoofd van iemand met autisme, maar door de schrijfwijze is het soms moeilijk om je aandacht erbij te houden, omdat het lopende verhaal vrij lang stilstaat om alle gedachten van Anna te beschrijven.

In het hoofd van iemand met autisme

Anna’s gedachten worden heel gedetailleerd beschreven en daardoor is er uiteindelijk weinig actie in het boek. Die gedetailleerd beschreven gedachten geven echter wel een goed beeld van de worsteling met dingen die voor veel mensen zonder autisme vanzelfsprekend zijn. Het autisme blijkt uit het extreem veel nadenken over het maken van (simpele) keuzes en dan uiteindelijk niet tot actie over kunnen gaan (moeite met executieve functies).

‘Desnoods de hele wereld’ geeft een beeld van de worsteling met alledaagse dingen die voor veel mensen zonder autisme vanzelfsprekend zijn.

In het verhaal is ook aandacht voor de prikkelverwerking van het hoofdpersonage. Anna komt op een gegeven moment bijvoorbeeld tot het besef dat haar angst voor het aangaan van sociaal contact voornamelijk te maken heeft met haar overgevoeligheid voor geluiden: ‘Niemand kan een gesprek voeren als er een bom af zou gaan.’ De geluiden op een treinstation voelen voor haar alsof er een bom afgaat, waardoor ze niet meer kan functioneren.

Als je wil weten hoe het maken van keuzes en prikkelverwerking kunnen werken in het hoofd van iemand met autisme, is ‘Desnoods de hele wereld’ een goed boek om te lezen. Wil je een vermakelijk en spannend verhaal lezen? Dan vind je dat uiteindelijk ook wel in dit boek… het duurt alleen even voor het op gang komt.

‘Desnoods de hele wereld’ is te koop als paperback en als ebook.