Reizen met het vliegtuig kan onbekend en overprikkelend zijn voor autistische mensen. Tot voor kort was er ook nog weinig over bekend, omdat veel mensen met autisme afzagen van het maken van een vliegreis, vanwege dat onbekende. Kees Hoekstra en Inge Meeuwes-Muis hebben beide in de luchtvaart gewerkt, en hebben binnen hun gezin ervaring met autisme. Kees richtte in 2024 de stichting Vliegen met autisme op en samen schreven ze het gelijknamige boek. Hiermee willen ze ervoor zorgen dat autistische mensen minder obstakels tegenkomen bij het maken van een vliegreis.

Deze zomer ga ik voor het eerst sinds 2017 weer met het vliegtuig op vakantie, omdat ik op familiebezoek ga in Spanje. Het is gelukkig een korte reis, maar eigenlijk maakt dat niet zo veel verschil voor mij, want de ervaring op het vliegveld blijft hetzelfde. Ik heb enige ervaring met vliegreizen, maar er zit steeds lang tussen, waardoor ik er niet aan gewend kan raken. Vliegen zelf vind ik ook niet fijn. Het gevoel van in de lucht hangen en niet op de grond zijn, van opgesloten zitten met een groep mensen die ik niet ken, en de geluiden die toch altijd nóg harder zijn dan ik me kon herinneren. Ook het proces op het vliegveld van tevoren en achteraf vind ik overweldigend, overprikkelend en beangstigend.

Stichting Vliegen met autisme

Kees Hoekstra werkte op de afdeling Customer Care bij de KLM. Hij kwam daar regelmatig verhalen tegen van obstakels waar autistische mensen tegenaan liepen op vliegvelden of tijdens het vliegen.

In 2016 begon Kees Vliegen met autisme als particulier initiatief. In 2021 werd hij door Hidden Disabilities gevraagd om de Nederlandse afdeling te beheren. Hij besloot daarop om weg te gaan bij KLM en zich volledig te focussen op vliegen met onzichtbare handicaps. In 2024 werd Vliegen met autisme een officiële stichting.

Omdat Kees banden heeft met de luchtvaart, heeft hij ook officiële samenwerkingen kunnen regelen met verschillende vliegvelden. Ze zijn daar dus bekend met het Sunflower Keycord en Vliegen met autisme.

Boek: Vliegen met autisme

Het boek Vliegen met autisme is een hardcover, full colour boek van 81 pagina’s lang. Het is dus een redelijk kort boek, waarvan ongeveer de helft gevuld is met foto’s. Dit is fijn, omdat je dan meteen een beeld krijgt bij de tekst, maar je moet er dus wel op rekenen dat er maar zo’n 40 pagina’s tekst zijn.

Het boek is gericht op volwassenen met autisme, ouders van autistische kinderen, en ook op personeel op luchthavens en van vliegtuigen. Achterin het boek zijn wat ervaringsverhalen te vinden. Eerst van personeel, daarna van Kees en Inge zelf, daarna van ouders. Het is fijn om deze te lezen. Wat meer ervaringsverhalen van autistische volwassenen zijn welkom. Deze moeten best te vinden zijn denk ik, want toen ik op Instagram plaatste dat ik dit boek aan het lezen was, kreeg ik al wat ervaringen met vliegen toegestuurd.

Het boek bevat onder andere de routekaart (die je ook los kunt bestellen op de website), een blog van Kees over vliegangst bij autisme, en handige tips over waar je het beste kunt gaan zitten in het vliegtuig, wat je kunt verwachten op het vliegveld en hoe je de reis van tevoren voorspelbaarder kunt maken.

Hiervoor heeft de stichting ook een aantal hulpmiddelen ontwikkeld, zoals de routekaart, maar ook rondleidingen op verschillende vliegvelden in Nederland.

Sunflower Keycord en/of DPNA-assistentie

Er zijn verschillende manieren om aan personeel op de luchthaven en in het vliegtuig kenbaar te maken dat je autistisch bent, of dat je bepaalde aanpassingen of begeleiding nodig hebt.

Ik ga tijdens mijn vliegreis deze zomer voor het eerst gebruikmaken van mijn Sunflower keycord. Over het Sunflower Keycord van Hidden Disabilities schreef ik al eerder een uitgebreide blog. Met het Sunflower Keycord maak je kenbaar dat je een onzichtbare beperking hebt. Het personeel op bijvoorbeeld Schiphol is hier als het goed is bekend mee. Ze weten dan dat je bijvoorbeeld wat meer tijd nodig kunt hebben. Het geeft dus geen garantie op aanpassingen, zoals een kortere wachtrij, maar ik heb wel van verschillende mensen gehoord dat ze dit aangeboden kregen bij het dragen van het keycord.

Een aantal producten van Hidden Disabilities, zijn te koop in de webshop van Vliegen met autisme. Ook kun je het keycord gratis ophalen bij de Assistence balie in de vertrekhal van Schiphol. Op de officiele website van Hidden Disabilities vind je de meeste opties en kun je bijvoorbeeld ook een persoonlijke kaart maken. Houd er hierbij wel rekening mee dat de producten uit Engeland moeten komen en dat er dus sprake kan zijn van extra kosten, zoals inklaringskosten.

Heb je begeleiding nodig op het vliegveld en een garantie op bepaalde aanpassingen, dan kun je DPNA-assistentie aanvragen. Op de website van Schiphol staat bijvoorbeeld uitgelegd hoe je dit kunt doen. Bij Vliegen met autisme kun je een button kopen, die je bijvoorbeeld weer vast kunt maken aan je Sunflower Keycord, waarop staat: I am an DPNA passenger. Het is wel de bedoeling dat je deze button alleen gebruikt als je ook daadwerkelijk assistentie aangevraagd hebt. Ik ga in deze blog niet helemaal uitleggen wat DPNA-assistentie is en hoe het werkt, want dat zou een blog op zich vragen. Hiervoor kun je terecht bij Stichting Vliegen met autisme, waar ze je graag helpen bij het beantwoorden van vragen en hulp geven bij het aanvragen ervan.

Winactie! Boek Vliegen met autisme en routekaart

De winnaar is bekend en heeft hiervan bericht ontvangen.

Ga jij deze zomer ook op vliegvakantie of ben je om een andere reden geïnteresseerd in vliegen met autisme? Ik heb een extra exemplaar van het boek besteld om weg te geven. Ook krijg je er een routekaart bij. Wil jij deze prijs winnen? Dit is wat je moet doen:

• Reageer voor maandag 26 mei om 12.00 uur onder deze blog of onder het Instagrambericht. Je mag één keer meedoen, dus óf onder deze blog óf op Instagram.
• Het maakt niet uit wat je schrijft. ‘Ik doe mee’ is voldoende.
• Je kunt dus meedoen tot maandag 26 mei 2025 12.00 uur. Daarna ga ik een winnaar loten.

Zo simpel is het!

Nog wat andere regels of dingen die belangrijk zijn om te weten:

• Om mee te doen moet je 18 jaar of ouder zijn, of je moet toestemming hebben van een ouder of verzorger.
• Als je hebt gewonnen, ontvang je een mailtje, of een privébericht op het account waarmee je meegedaan hebt. Je hebt na mijn bericht 48 uur om te reageren, anders wordt er een nieuwe winnaar getrokken.
• Ik verzend de prijs met PostNL naar een huisadres. Je moet dus bereid zijn om me je eigen adres te geven (of eventueel dat van een vriend of familielid). Ik gebruik je adres alleen om de prijs naar te verzenden.
• Deze winactie is georganiseerd door A-typist en de prijzen zijn door A-typist betaald. Deze winactie wordt dus niet beheerd of gesponsord door Instagram of Vliegen met autisme.