Deze blog betreft een samenwerking met Spectrumvisie. Ik heb het Autismepaspoort gratis in mogen vullen. Uiteraard ben ik eerlijk over wat ik ervan vind.

Suzanne Agterberg van Spectrumvisie is een bezig bijtje. Ze is net als ik een ondernemer met autisme (we stonden allebei in het boek Ondernemen(d) met autisme). In die hoedanigheid werkt ze aan veel projecten. Zo ontwikkelde ze dus het Autismepaspoort, geeft ze workshops over autisme, en is ze voorzitter van de Expertgroep Autisme & Onderwijs van de NVA. Ook schreef ze twee boeken: Autisme anders bekijken en Vind je eigen weg met jouw autisme.

Wat is het Autismepaspoort?

Op de website staat:

“Het Autismepaspoort biedt een overzichtelijk beeld op slechts twee pagina’s van alle relevante informatie over een kind met autisme.”

Die twee pagina’s zijn dus niet bedoeld om een diagnose te stellen of iets dergelijks. Ze zijn bedoeld om op een overzichtelijke manier inzicht te krijgen in je autisme, zodat je dat kunt gebruiken voor bijvoorbeeld in de hulpverlening.

Op de website staat hierover:

“Spectrumvisie wijst op het belang van nuancering en individualisering van ingevulde onderdelen. Het autismepaspoort is bedoeld als overzichtelijke, makkelijk overdraagbare samenvatting van een wereld die anders verborgen zou blijven, met als doel de omgeving van kinderen met autisme bewust te maken van deze wereld en aan te zetten tot aanpassen van benadering en omgeving.”

Het paspoort is ook als volwassene in te vullen, maar richt zich voornamelijk op kinderen. Hierover later meer. Als volwassene kan het ook handig zijn als er iemand kan meekijken of waar je het samen mee kan invullen. Hiervoor kun je gasten toegang geven, die dan ook dingen kunnen invullen/aanvullen in het paspoort. Dat is handig en zeker in coronatijd, als je het op afstand moet doen.

De vragen die je in moet vullen, vallen in de volgende categorieën:

• Algemene gegevens
• Kenmerken van autisme
• Zintuiglijke waarneming
• Kenmerken van denken
• Cognitieve ontwikkeling
• Communicatie
• Protectieve factoren
• Emotionele ontwikkeling
• Spanning en ontspanning

Deze categorieën volgen uit het onderzoek dat Suzanne deed tijdens haar Master tot autismespecialist. Op deze pagina kun je heel uitgebreid lezen waar het Autismepaspoort uit opgebouwd is. Als je een onderdeel ingevuld hebt verschijnt er een groen vinkje. Je kunt je paspoort pas downloaden als bij alle onderdelen een groen vinkje staat. Hier zie je een voorbeeldpagina (de eerste pagina van het Autismepaspoort) van hoe het er als volwassene uit kan komen te zien:

Het paspoort gaat vooral uit van kinderen met autisme en soms ook van kinderen/volwassenen met een verstandelijke beperking, dus op verschillende plekken moet je de vragen even omdenken naar je eigen situatie. Toen ik het paspoort invulde was het bij IQ-test nog niet mogelijk om te kiezen voor de WAIS (de IQ-test voor volwassenen). Dat was het enige waar je écht tegenaan liep als volwassene bij het invullen. Een andere volwassene bleek dat ook al gemeld te hebben en inmiddels is het aangepast. Ik vind het wel mooi dat het paspoort eigenlijk voor iedereen met autisme te gebruiken is en dat met alle groepen rekening is gehouden.

Mijn ervaringen bij het invullen

Het beginscherm vond ik in eerste instantie een beetje onduidelijk qua vormgeving, maar gelukkig zijn er maar een paar knoppen, dus je merkt vanzelf waar je op moet klikken.

Het invullen zelf ging makkelijk. De meeste vragen zijn meerkeuze en soms kun je een korte toelichting erbij schrijven. Hier zit een maximaal aantal woorden aan, wat soms lastig is om zo kort iets te omschrijven, maar hierdoor blijft het paspoort overzichtelijk en dat is natuurlijk de bedoeling. Je wil graag in één oogopslag kunnen zien hoe iemands autisme werkt, en niet eerst een pagina’s lang dossier doorlezen. Zo ziet de omgeving eruit waarin je het paspoort invult:

Tijdens het invullen kom je soms moeilijke woorden tegen, zoals ‘proprioceptie’, maar naast deze woorden zit een informatieknopje dat meer uitleg geeft over de term.

Het paspoort gaat niet uit van hoe ernstig iets is, maar van wat de ondersteuningsbehoefte is. Ik vond dat zelf moeilijk te bepalen en het kan dus handig zijn om daar iemand naar mee te laten kijken. Uitgaan van wat de benodigde ondersteuning is, is in lijn met hoe de diagnose autismespectrumstoornis momenteel in de DSM-5 staat, en dit is ook wat autisme-activisten vaak aanraden: in plaats van het opdelen in hoog- of laagfunctionerend, meer kijken naar de ondersteuningsbehoefte. Dit kan soms wel uiteenlopen. Ik kan bijvoorbeeld zelf heel veel last hebben van mijn prikkelverwerking, maar daar heb ik niet per se ondersteuning in nodig. Je zou de ondersteuningsbehoefte ook kunnen zien als een opdracht aan jezelf. Dat je op dat gebied nog bij wil leren. Je vult het paspoort dus niet alleen in voor je eigen inzicht, maar meer voor als je aan andere mensen snel duidelijk wil maken hoe jouw autisme werkt. Een aantal toepassingsmogelijkheden vind je verderop in dit artikel.

Vragenlijst over zintuiglijke waarneming

Bij het Autismepaspoort hoort ook een vragenlijst over zintuiglijke waarneming. Deze is origineel geschreven door Olga Bogdashina, die expert is op dit gebied. Spectrumvisie heeft toestemming gekregen van de auteur om de vragenlijst te vertalen en te gebruiken.

Zelf vond ik dit echt een nuttige toevoeging aan het Autismepaspoort. Het kost wel even tijd om in te vullen, omdat het gaat om 232 stellingen. Hier ben je wel zo’n 30 minuten mee bezig. Je krijgt daarna wel een mooi overzicht van je gevoeligheden. Hieronder zie je hoe het er bij mij uitziet. Onder deze samenvatting komen in een bijlage nog alle stellingen te staan waar je met ‘ja’ op hebt geantwoord.

Toepassing

Waar zou je het Autismepaspoort als volwassene dan voor kunnen gebruiken?

• Je zou het aan een nieuwe begeleider kunnen geven, zodat diegene alvast een globaal overzicht heeft van hoe jouw autisme werkt voor jullie verder kennis gaan maken.
• Op je werk of studie om het gesprek te openen met je leidinggevende of mentor.
• Verder kan je het Autismepaspoort als basis gebruiken voor een aantal situaties. Je hebt bijvoorbeeld een mooi overzichtje van je ondersteuningsbehoefte na het invullen, dus dit zou je kunnen gebruiken bij het doen van een indicatie-aanvraag bij bijvoorbeeld de gemeente, of in een gesprek met je arbeidsdeskundige van het UWV.
• Ik ben zelf een paar keer op begeleide autismevakanties geweest. Ik denk dat zo’n overzicht dan heel handig was geweest voor de begeleiders en ook voor mijzelf, omdat ik erg aan het zoeken was naar hoe ik kort kon omschrijven wat ik nodig heb.
• Voor kinderen kan het handig zijn voor op school of bijvoorbeeld op de sportclub.

De prijs van het Autismepaspoort

Het Autismepaspoort kost 89 euro. Daarmee kun je het paspoort een jaar lang onbeperkt openen, wijzigen en opslaan. Dat is natuurlijk een behoorlijk bedrag, waar ik al vaker kritiek op voorbij heb zien komen. Er zijn andere (gratis) opties, zoals De Atlas van Participate Autism, waar ik eerder een blog over schreef. Deze is ook specifiek gericht op volwassenen met autisme. Hier komt wel een document uitrollen van misschien wel tientallen pagina’s. Het Autismepaspoort is wat dat betreft mooi vormgegeven en geeft heel snel een overzicht van de unieke kenmerken van iemand met autisme.

Korting op het Autismepaspoort!

Met Suzanne heb ik voor jullie een korting kunnen regelen op het Autismepaspoort. Met de kortingscode AP-TYPIST-21 krijg je 5% korting. Dat betekent dat je in plaats van 89 euro, 84,55 euro betaalt. Dat scheelt toch weer iets! Hiermee krijg je een jaar lang toegang tot het Autismepaspoort en kun je het aanpassen wanneer je wil. Daarna wordt het niet automatisch verlengd, maar kun je wel voor 10 euro per jaar een verlenging aanvragen.