Deze week is het Autismeweek. Hoewel het voor autistische mensen elke week autismeweek is, staan we van 2-9 april even extra stil bij meer acceptatie voor autisme. Het thema van de Autismeweek is dit jaar ‘grenzen’. Het leek me mooi om eens te onderzoeken hoe verschillende autistische mensen eigenlijk omgaan met grenzen. Vandaar deze serie, met elke dag van de Autismeweek een nieuwe blog (behalve op woensdag, want dat is mijn vrije dag en dan moet ik me even aan mijn eigen grenzen houden ;)). Michel vertelt over zichzelf:
Ik ben Michel. Docent, vader van twee kinderen en net als mijn kinderen ben ik autistisch. Die diagnose kreeg ik pas op mijn 48e. Ik ben expert in het vinden van sluiproutes om met mijn autisme om te gaan zonder dat mensen het weten. Dat kost wel veel energie. Daarover dicht en blog ik.
Waar denk jij als eerste aan als je het woord ‘grenzen’ hoort?
Dat ze heel moeilijk zijn om te bewaken.
In hoeverre ben je je bewust van je grenzen?
Moeilijk. Onbewust ken ik mijn grenzen goed, maar ik ben heel makkelijk over te halen om ze te negeren. Mijn ‘nee’ is bijna altijd automatisch, zonder na te denken, vanuit zelfbescherming. Als iemand tegengas geeft dan switch ik bijna altijd, ook zonder er bij na te denken, naar ‘ja’.
Hoe lukt het jou om binnen je eigen grenzen te blijven?
Door mezelf goed voor te bereiden op situaties kan ik mezelf inprenten om bewust ‘nee’ te blijven zeggen. Dat lukt vrijwel altijd aardig, totdat ik moe of overprikkeld ben. Dan zeg ik weer vaak geautomatiseerd ja om van het gedoe af te zijn.
Wanneer ga je weleens over je eigen grens?
Ik zeg heel gemakkelijk ja als mensen iets vragen. Omdat ik wil helpen, maar ook omdat ik vaak de gevolgen niet goed inschat. Vaak vragen mensen iets, maar verwachten dan veel meer. “Dat hoort er ook bij”, zeggen ze dan. Soms voel ik ook geen keuze. Als ik bijvoorbeeld vraag om rust, voorspelbaarheid en of we ons aan de planning kunnen houden en mensen zeggen: “Nee, daar moet je maar mee leren omgaan” of “Verschuil je niet achter je autisme”. Dan voel ik me gedwongen.
Wat zijn voor jou de gevolgen als je over je grens gaat?
Dat ik een tijdje niet kan functioneren. Dat klinkt inderdaad heel vaag. “Een tijdje” kan zijn: enkele minuten, maar ook enkele dagen. “Niet kunnen functioneren” betekent dat ik niet in het gezelschap van andere mensen kan zijn, niet met ze kan communiceren, maar ook moeite heb met simpele klusjes als eten maken en hygiëne.
Hoe geef jij je grenzen aan aan andere mensen?
Letterlijk aangeven “ik ben moe”, “ik ben overprikkeld”, “dat ga ik niet volhouden”, etc. Nadeel is dat dit voor veel mensen aanleiding is om de discussie aan te gaan of nadere uitleg willen. Terwijl ik daar op dat soort momenten juist niet zo goed toe in staat ben vanwege het verminderde functioneren.
Hoe ga je ermee om als iemand een grens aangeeft aan jou?
Heel zwart-wit. Als iemand nee zegt dan stop ik en dring ik nooit aan. Dit is in veel contacten lastig omdat veel mensen “nee” bedoelen als een start van onderhandelingen. Dan trekken zij de conclusie dat ik het onderwerp niet zo belangrijk vind, want “anders was je er wel op door gegaan”.
Ga je weleens letterlijk over de grens? Oftewel, reis je weleens naar het buitenland? Waarom wel, waarom niet?
Ik ga heel graag naar het buitenland. Weg van de verplichtingen, niemand verwacht er iets van je. Ook daar mopperen mensen wel eens als ik iets verkeerd inschat, maar omdat ik zichtbaar vreemdeling ben wordt het makkelijk geaccepteerd.
Wil je verder nog iets kwijt over grenzen en autisme?
Naar mijn mening zouden coaches en therapeuten meer aandacht moeten besteden aan dit onderwerp. Mij werd geleerd “geef je grenzen aan” alsof mensen het dan automatisch accepteren. Maar dat is niet zo en dan?
Heb je nog tips voor andere autistische mensen rondom het thema grenzen?
Ja. Denk niet te snel dat je je grenzen niet aanvoelt. Bij mij bleek dat ik mijn grenzen wel degelijk voel, maar dat ik geleerd heb ze te negeren. Wees ook niet te strikt met je grenzen. Het is helemaal niet erg om zo nu en dan over je grenzen te gaan. Daardoor krijg je nieuwe ervaringen en leer je nieuwe dingen. Zorg er alleen voor dat je tijd hebt om ervan te herstellen. Dat hoort er nu eenmaal bij.
Wil je meer lezen of zien van Michel?
Dit is zijn website, waar je ook zijn blogs kunt lezen: www.ditisookautisme.nl
1 gedachte over “Over grenzen met Michel: autisme en late diagnose:”
Hallo, Mijn naam is Jeffrey. Ik heb autisme. Ik heb een druk leven. Ik moet dagelijks mijn grenzen aangeven, omdat ik meerdere banen heb en maar op een plek tegelijk kan zijn, wanneer het leven als een treintje door dendert.
Ik heb geleerd dat je niet naar de risico’s moet kijken, maar naar je mogelijkheden. Zo doe ik genoeg. Ik heb een webwinkel in tweedehands videogames. IK werk 15 uur bij de pizzabakkers. 25 uur als krantenbezorger en ik maak schoon in een restaurant.
De webwinkel neemt elke dag een uur in beslag en op mijn vrije dag een paar uur voor de inventaris en de administratie.
Ik slaap 5 uur per dag tussen 23:00 en 04:00.
Ik werk veel om te sparen voor een eigen bedrijf in de marketing en sales.
IK volg de cursus webdesign en Qsol en PHP en middle management met zakelijke correspondentie Nederlands, Engels en Duits op C1 niveau en C2. Het VWO ws tekst analyse, mondeling en schriftelijk. De taalcursus is pittig. Je moet gelijk al het thema van de tekst vinden en de hoofdgedachte en gaan samenvatten en brieven schrijven en email.
Autisme hoeft geen beperking te zijn. Ik heb voldoende energie en onderhoud mijn huishouden elke dag 1 uur.